تأثیر توسعه اجتماعی بر سلامت عمومی . یوسف محمدزاده، صمد حکمتی فرید ، سمیرا عبدالعلی زاد

چکیده براساس مطالعات اخیر، از یک‌سو توسعه اجتماعی و سرمایه سلامت، از مهم‌ترین محورهای توسعه و رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، میزان سلامت افراد بیش از هر عامل دیگری به عوامل محیط اجتماعی ارتباط دارد. طوری‌که سازمان بهداشت جهانی اخیراً بحثی جدی پیرامون عوامل اجتماعی تعیین­کننده سلامت را شروع کرده است. لذا در این مطالعه به بررسی تأثیر توسعه اجتماعی بر روی سلامت عمومی در ۱۰۱ کشور منتخب جهان از بین کشورهای با درآمد متوسط به بالا طی دوره 1990ـ2010 پرداخته‌ و از نرم‌افزار STATA برای تحلیل داده­ها و ارزیابی مدل­ها استفاده شده است. همچنین برای حصول به نتایج قابل‌اعتماد، در مدل­ها از هر دو شاخص امید به زندگی و نرخ مرگ‌ومیر برای شاخص سلامت عمومی بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که شاخص­ توسعه اجتماعی، در تمامی مدل­ها در سطح اطمینان ۹۹ درصد تأثیر مثبت و معناداری بر روی امید به زندگی و تأثیر منفی و معنادار­ی بر روی نرخ مرگ‌ومیر داشته است. در مدل‌های نهایی ضریب توسعه اجتماعی برای امید به زندگی و مرگ­ومیر به‌ترتیب ۱۶/۳ و ۹۵/۲- بوده است. لذا توسعه شاخص­های اجتماعی ازجمله (فعالیت مدنی، باشگاه‌ها و انجمن‌ها، انسجام درون‌گروهی، اعتماد و امنیت بین‌شخصی، برابری جنسیتیو ادغام اقلیت‌ها)، از مهم‌ترین تعیین‌کننده‌های سلامت عمومی محسوب می‌شوند. بررسی تأثیر سایر شاخص­های اقتصادی ـ اجتماعی هم نشان می‌دهد که آموزش، تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ مشارکت نیروی کار و اشتغال، مخارج بهداشتی و برنامه­های ایمن­سازی، تأثیر مثبتی بر روی سلامت عمومی داشته و نرخ تورم و انتشار گاز دی­اکسیدکربن، تأثیری منفی بر روی سلامت عمومی دارند. مفاهیم کلیدی: توسعه اجتماعی، سلامت عمومی، عوامل اقتصادی ـ اجتماعی، داده­های پانل